تفاوت دیاتومیت کلسینه ( pool grade) و دیاتومیت غذایی ( food grade)

دیاتومیت ها باقی مانده اسکلت خارجی موجودات تک سلولی آبزی و بسیار ریز دیاتوم هستند که در آب های شیرین تاریخی زمین شناسی زندگی می کردند. امروزه، فسیل های باقی مانده از دیاتوم ها منبع غنی از ماده معدنی به نام سیلیس می باشد.

دیاتومیت بعد از استخراج از معدن باید تحت فرآیند های مختلف بسته به محصول هدف، فرآوری شود.

استفاده از دیاتومیت معدنی فرآوری نشده بعضا مرسوم است. در کشاورزی و باغبانی می توان از دیاتومیت خام معدنی بهره برد و لزومی به فرآوری آن نیست. متاسفانه در کشور ما تفاوت انواع دیاتومیت ها در بازار شناخته شده نیست و این امر موجب استفاده نادرست کاربران و سوء استفاده سود جویان شده. لذا این مقاله جهت آشنا سازی و معرفی انواع دیاتومیت و موارد درست استفاده آن در صنعت و غذا توسط بخش تحقیقات شرکت تاکان تهیه و تالیف شده است.

دیاتومیت بسته به نوع محصول هدف به دو صورت فرآوری می شود:

 ۱- تولید دیاتومیت کلسینه (pool grade)

دیاتومیت کلسینه بصرفه ترین محصول معدنی برای استفاده در صنعت فیلتراسیون به عنوان کمک فیلتر است و بالاترین راندمان صافی را در بین دیگر کمک فیلترها مانند بنتونیت، پرلیت و زئولیت ها داراست. برای تولید دیاتومیت کلسینه، ماده معدنی دیاتومیت بعد از خردایش و دانه بندی تحت تصفیه دمایی قرار می گیرد یا به اصطلاح کلسینه می شود تا عناصر و مواد فرار از ماده خارج شده و اکسید سیلیسیم آبدار بی شکل به اکسید سیلیسم بدون آب کریستالی تبدیل شود.

انجام این فرآیند بر روی دیاتومیت باعث افزایش سختی و خلوص ذرات دیاتومیت در کل محصول و همچنین کاهش درصد حلالیت محصولیت در آب و اسید می شود. از دیاتومیت کلسینه در تصفیه مایعات مختلف مانند: آب میوه، آب جو، آب های معدنی و انواع نوشیدنی ها، روغن های مایع خوراکی، روغن های پایه نفتی و صنعتی، رنگ، مواد شیمیایی و اسید، استفاده می شود.

استفاده از دیاتومیت کلسینه به عنوان مکمل غذایی برای سلامتی انسان و حیوان مضر بوده و همچنین تنفس ضرات ریز این محصول موجب بروز بیماری حاد تنفسی می شود.

۲- دیاتومیت غذایی (Food grade)

دیاتومیت غذایی یا خوراکی دارای خواص مفید بسیار برای بدن انسان است. با توجه به مطالعات انجام شده از خواص این ماده بر بدن می توان به: رفع مشکلات گوارشی،

تنظیم کار کبد، اثرات مثبت بر پوست و استخوان و رشد مو، اشاره کرد.

تولید دیاتومیت خوراکی دارای فرآیند کاملا متفاوت با دیاتومیت های کمک فیلتر است. دیاتومیت خوراکی حداکثر حاوی ۱% سیلیس کریستالی بوده و دارای تهی شدگی دانه بندی زیر ۲ میکرون می باشد. در تولید دیاتومیت خوراکی پس از خردایش و پودر سازی خاک معدنی تا زیر ۲% رطوبت خشک شده سپس با استفاده پروسه التراسونیک ذرات کریستالی سیلیس از محصول خارج می شود. پس از انجام این فرآیند حذف ذرات زیر ۲ میکرون با استفاده سپراتور صورت میگیرد و محصول نهایی دیاتومیت خوراکی خواهد بود. در بعضی موارد که فلزات سنگین در خاک معدنی دارای غنی شدگی باشد فرآیند اسید شویی برای حذف عناصر سنگین و سمی نیز باید انجام شود.